به نقل از «جام جم آنلاین»

تقوا عامل خلق قدرت و افزایش سرمایه اجتماعی است

تاریخ انتشار: ۱۶ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۷۷۰۹۶

به گزارش جام جم آنلاین، حجت الاسلام سید محمدحسن ابوترابی فرد خطیب موقت نماز جمعه این هفته تهران در خطبه‌های عبادی - سیاسی نماز جمعه این هفته تهران، ضمن توصیه به رعایت تقوایی الهی اظهار داشت: نگاه به سخنان امیرالمومنین (ع) و فهم درست و دقیق آن و تلاش برای آراستگی به این فضائل جان، روح و حقیقت تقوا است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی عنوان کرد: امیرالمومنین (ع) در فرازهای سازنده‌ای خطاب به مالک می‌فرماید، تقوا عامل خلق قدرت و افزایش سرمایه اجتماعی میان دو نهاد دولت و ملت است. به گمان بنده واژه‌ها و کلمات ایشان در این فراز و فرازهای بلند منشور حکمرانی به دو اصل محوری و کلیدی معطوف است.

سیاست ابزاری برای پاسداری حقوق انسان‌ها است

خطیب نماز جمعه تهران گفت: اصل اول، تبیین اینکه سیاست ابزاری برای پاسداری حقوق انسان‌ها است. قدرت هدف نیست و تقویت یافتگان این مدرسه برای رسیدن به قدرت و سلطه بر دیگران تلاش نمی‌کنند بلکه سیاست ابزاری برای پاسداری از حقوق انسان‌ها و جامعه انسانی و فراهم آوردن بستر تعالی انسان و توسعه انسانی است.

ابوترابی فرد تصریح کرد: تامین نیازهای بشر و تامین کردن نیاز انسان‌ها برای حکمرانان و گوش سپردن به سخنان مردم در سیاست از اهداف سیاست است. از نگاه امیر المومنین (ع)، حکمرانی سیاست کلان تمرین حوزه مرجع است و تنظیم و تعادل دیگر حوزه‌های زندگی در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی با تعادل نظم سیاسی رابطه مستقیم و ناگسستنی دارد.

وی اضافه کرد: در اندیشه سیاسی اسلام و همه ادیان الهی آن روز کره خاکی نماد عدالت است که شخصیتی مانند وجود مبارک امام عصر (عج) نماد علم و عدالت بر اریکه قدرت تکیه بزند و قدرت سیاسی را در دست گیرد و به دست انسان‌های آراسته به علم، عدالت، عزت و قدرت بسپارد و راه را برای بسط عدالت در سطح کره خاکی هموار کند.

خطیب نماز جمعه تهران خاطرنشان کرد: اصل دوم که مورد توجه علی (ع) است معطوف داشتن نگاه مالک اشتر و همه حکمرانان در جوامع اسلامی به این حقیقت است که انسان آراسته به تربیت دینی که در اریکه قدرت سیاسی قرار می‌گیرد باید مظهر رحمت رحمانی و مظهر علم و حکمت خدای متعال باشد.

ابوترابی فرد بیان کرد: عالم تحت مدیریت ذات اقدسی قرار دارد که آراسته به علم و حکمت و آراسته به رحمت است. مدیرانی که در لایه‌های قدرت و راس هرم قدرت در نظام دینی و اسلامی قرار می‌گیرند باید در حوزه نظر مظهر علم و حکمت باشند و در حوزه عمل مظهر رحمت رحمانیه خدا.

وی ادامه داد: امام معصوم خلیفه تام خدای متعال در قله این کمال قرار دارد. انسان‌های مومن، عادل و تربیت یافته در مدرسه پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت او در فرازی پایین‌تر و در جایگاه خلافت الهی باید مظهر علم و تفکر در مقام تصمیم گیری و مظهر عمل در حکمرانی باشند.

خطیب نماز جمعه تهران افزود: خدا متعال در موضع رحمت در قله رحمت است و در آنجا که اقتضای قهر است قهر خود را اعمال می‌کنند اما قهر الهی و خشم خدا از رحمت الهی سرچشمه می‌گیرد. چون دوست می‌دارد خشم می‌کند. نگاه او به جامعه بشری و سعادت جامعه بشری ریشه رحمت، لطف و قهر او است.

ابوترابی فرد گفت: امیرالمومنین مالک اشتر را به این اصل دینی رهنمون می‌کند. مدیران و مسئولان در تمامی رده‌ها خصوصاً رده‌های میانی و رده‌های بالا باید در آراستگی به علم، حکمت، رحمت و کمالات انسانی به خدا نزدیک شوند و علی (ع) را مقتدا و پیشوای خود قرار دهند.‌

وی با اشاره به بخش دیگری از بیانات امیرالمومنین (ع) خطاب به مالک اشتر اضافه کرد: مردم تجربه انباشته شده‌ای از حکمرانی دارند. همان قضاوت گذشته تو در مورد حاکمان قبل را امروز مردم در مورد تو خواهند داشت، پس باید مراقب کلام و رفتار خود باشیم. این توئیت ها و سخنان و حرف‌ها که بعضاً در دوران انتخابات مطرح می‌شود بعدها مورد نقد قرار می‌گیرند.

ما با سخنان و کلمات خود مورد قضاوت مردم قرار می‌گیریم

خطیب نماز جمعه تهران تصریح کرد: آنان باید قول سدید داشته باشد. برای مردم مطالباتی را درست می‌کنند که بعضی از آنها در میان مدت هم قابل دسترس نیست و نیازمند زمان است باید مراقب بود. ما با سخنان و کلمات خود مورد قضاوت مردم قرار می‌گیریم.

ابوترابی فرد تاکید کرد: سخنان شهید سلیمانی قول سدید بود. کجا انتظاری ایجاد کرد که قدرت پاسخگویی به آن را نداشت؟ او زمانی قضاوت قطعی خود از فروپاشی داعش را اعلام کرد که قبل از فروپاشی این حکومت بی پایه و اساس فروپاشید.

وی با اشاره به یکی از دغدغه‌های اصلی امروز جهان در مسیر حرکت به سوی توسعه پایدار، بیان کرد: از میان ۱۷ هدف اصلی که برای توسعه پایدار از سوی سازمان ملل تعریف شده است، حداقل چهار هدف به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با آلودگی هوا مرتبط است.

آلودگی هوا چهارمین عامل عمده مرگ و میر در سراسر دنیا بوده است

خطیب نماز جمعه تهران گفت: بنا بر اعلام بانک جهانی در سال ۲۰۱۶ آلودگی هوا چهارمین عامل عمده مرگ و میر در سراسر دنیا بوده است. بر اساس گزارشات وزارت بهداشت کشور ما، آلودگی هوا سالیانه حدود ۳۷۰۰ نفر از شهروندان تهران را قربانی می‌کند و میزان مرگ و میر به واسطه آلودگی هوا در کشور سالیانه حدود ۱۲ هزار نفر است.

ابوترابی فرد اظهار داشت: وزارت بهداشت در سال ۱۳۹۸ گزارشی را منتشر کرد که خسارت آلودگی هوا به شهروندان تهرانی را سالیانه حدود ۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان برآورد کرد. بر اساس همان گزارش خسارت آلودگی هوا ۱۹ هزار میلیارد تومان است که منشا خسارت‌ها و آسیب‌های جدی است.

وی با تاکید بر اینکه بحث آلودگی هوا بحث مهم و کلیدی است اضافه کرد: مجلس شورای اسلامی قانون هوای پاک را چند سال قبل تصویب کرد و وظایف هر نهاد از جمله وزارت صمت، سازمان استاندارد و حوزه‌های مختلف را تعیین کرده است. طبق این قانون عملکرد مسئولان باید مورد نقد جدی قرار گیرد.

خطیب نماز جمعه این هفته تهران با اشاره به تاریخ ۱۳ جمادی الثانی به عنوان روز انسان ساز و تربیت کننده فاطمه ثانی و حضرت ام البنین (س)، خاطرنشان کرد: این همسر بزرگوار و استثنایی و مادر چهار شهید عالی قدر یک شخصیت استثنایی است. گمان بنده این است که شخصیت حضرت عباس تحت تاثیر این مربی فرزانه که تحت تعلیم امیرالمومنین است شکل گرفته است.

ابوترابی فرد عنوان کرد: حضرت ام البنین فرزند برومند خود را تربیت کرد تا در رکاب علی بن الحسین (ع) انسانیت، شجاعت، معرفت، دیانت و ولایت مداری را فر روی جوامع بشری و انسانی عینیت بخشند.

وی افزود: مادران شهدا و همسران شهدای ما از این بانو درس گرفتند و در مدرسه ایشان تربیت شدند. این بانوی بزرگ زمانی که خبر شهادت حضرت عباس را شنید بی آنکه خم به ابرو بیاورد گفت، بشیر برای من از حسین عزیز بگو و بعد بیان داشت، بشیر فرزندان من، عباس و سه برادرش و همه کسانی که زیر آسمان زندگی می‌کنند فدای حسین (ع).

سرمایه اجتماعی به عنوان مهمترین رکن پیشرفت و توسعه مطرح است

خطیب نماز جمعه تهران با اشاره به نکته سرمایه اجتماعی در خطبه گذشته تصریح کرد: سرمایه اجتماعی امروز به عنوان مهمترین رکن پیشرفت و توسعه جوامع اسلامی مطرح است و هر خانواده، گروه و جامعه چهار سطح بالاتری از آگاهی، اعتماد و مشارکت برخوردار باشند از سرمایه اجتماعی بالاتری برخوردار هستند.

ابوترابی فرد بیان کرد: عدالت اجتماعی و اعتماد اجتماعی از شاخص‌های مهم سرمایه اجتماعی است. اعتماد افراد جامعه به یکدیگر و دو نهاد ملت و دولت ریشه در اعتماد و استحکام نظام خانواده دارد.

وی با تاکید بر اینکه دفاع مقدس محصول نظام خانواده است، گفت: مادران شهدا بزرگترین سرمایه اجتماعی این کشور هستند. مادر رکن خانواده و رمز اعتماد و پایداری خانواده است. نکته ویژه جامعه به اسلامی به جایگاه بانوان و مقوله مهم و تعیین کننده عفاف و حجاب، پاسداری از ارزش‌ها، وفاداری به فرزند و همسر ریشه در نگاه اسلام به نهاد خانواده دارد.

خطیب نماز جمعه تهران بیان کرد: امروز تمام سرمایه اجتماعی ما بر شانه استوار بانوان و مادران و خواهران بزرگواری است که در این روزها و ماه‌ها نشان دادند پیوند ناگسستنی با ارزش‌های اسلامی و ملی دارند.

پایه و اساس سرمایه اجتماعی ما خانواده است

ابوترابی فرد ادامه داد: پایه و اساس سرمایه اجتماعی ما خانواده است و بانوان عمود این خیمه و خانه هستند. نهاد خانواده دفاع مقدس را خلق کرد و شهدای مقدس سلیمانی‌ها، شهید صیاد شیرازی‌ها، طهرانی مقدم‌ها، کاظمی‌ها و باکری‌ها و شخصیت‌های برجسته خالق اعتماد و امنیت، تربیت یافته مدرسه‌ای هستند که رکن آن مدرسه مادران بزرگوار هستند که از زینب کبری (س) و ام البنین الگو گرفتند.

وی با تاکید بر اینکه باید برای استحکام نهاد خانواده تلاش کنیم و همت داشته باشیم، اظهار کرد: در حوزه تحکیم نهادهای اجتماعی و تحکیم پیوند دولت و ملت و افزایش سرمایه اجتماعی باید اصولی را مدنظر قرار داد.

خطیب نماز جمعه تهران ادامه داد: اصل یکم که از نظر صاحبنظران در حوزه مسائل اجتماعی نقش برجسته ای در افزایش سرمایه اجتماعی ایفا می‌کند، حوزه ارزش‌های اخلاقی و فرهنگی است. انبیای الهی با تربیت انسان‌ها و با هدف افزایش سرمایه اجتماعی در پرتوی عدالت تلاش نمودند.

ابوترابی فرد گفت: عدالت دستاورد تربیت دینی و آراستگی به علم و حکمت در مقام نظر و آراستگی به عمل صالح در عرصه عمل است. انسان‌های عالم و عادل آفریننده سرمایه اجتماعی هستند و این انسان‌ها در خانه‌ای تربیت می‌شوند که نورانی به نور فضیلت باشند.

سردار سلیمانی یکی از با ارزش ترین ارکان سرمایه اجتماعی ایران است

وی خاطرنشان کرد: نقش دین مداران در افزایش سرمایه اجتماعی تعیین کننده است. سردار سلیمانی‌ها که یکی از مهمترین، با ارزش ترین و کلیدی ترین ارکان سرمایه اجتماعی ایران هستند در تربیت دینی در این جایگاه قرار گرفتند و آنها را به عنوان رکن کلیدی جامعه تبدیل کرد.

خطیب نماز جمعه تهران تاکید کرد: جان من فدای این نگاه شهید سلیمانی که جامعه ما، خانواده ما است. اینها خانواده و بچه‌های ما هستند و باید بین مردم راه افتاد و مردم را جذب کرد. او دغدغه اجتماعی و دغدغه تربیت دینی و استحکام جامعه اسلامی را دارد.

جذب حداکثری برآمده از تربیت دینی است

ابوترابی فرد با بیان اینکه جذب حداکثری برآمده از تربیت دینی است، تاکید کرد: به اعتقاد شهید سلیمانی رابطه حزب اللهی با حزب اللهی فایده ندارد. ایشان دغدغه داشتند کسی از قطار انقلاب جا نماند. این نگاه شهید سلیمانی را در بیابان کشورها حاضر کرد. او دغدغه رهایی ملت‌ها و اقتدار آنها را داشت. همانطور که قلبش برای جوانان ایران می‌تپید برای جوانان فلسطین، سوریه، لبنان، یمن و سراسر اسلامی می‌تپید.

وی اضافه کرد: افزایش سرمایه اجتماعی باید به عنوان اصلی از این سیاست‌ها باید در دستور کار همه ما قرار گیرد. توجه به توصیه‌های رهبری انقلاب در این حوزه گاهی با تاخیر مواجه است.

خطیب نماز جمعه تهران در پایان عنوان کرد: تربیت یافتگان مدرسه حضرت علی (ع) شهدا هستند و شهدا تربیت یافته این شیشه عطر هستند و با شکستن شیشه عطر شهید سلیمانی اسلام و جهان اسلام معطر شد. مربی شهید سلیمانی‌ها رهبر معظم انقلاب اسلامی است و در مدرسه او چنین انسان‌هایی تربیت شدند. ابومهدی المهندس، سید حسن نصرالله‌ها و فاتحان یمن و بسیاری دیگر، تربیت یافتگان مدرسه‌ای هستند که مربی آن رهبر فرزانه انقلاب اسلامی است.

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: محمدحسن ابوترابی فرد شهید سلیمانی آلودگی هوا افزایش سرمایه اجتماعی خطیب نماز جمعه تهران شهید سلیمانی ابوترابی فرد آلودگی هوا تربیت دینی علم و حکمت انسان ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۷۷۰۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

طهرانچی: دانشگاه آزاد اسلامی در پی نظام تعلیم و تربیت «احسن» است

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست مدیران آموزشی دانشکده‌های تعلیم و تربیت و مدیران گروه علوم تربیتی معاونت علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی صبح امروز با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به میزبانی واحد اصفهان برگزار شد.

دکتر طهرانچی در ابتدای این نشست با تبریک روز معلم گفت: خدا را شاکرم که در روز معلم در خدمت عزیزانی هستیم که در دانشگاه معلم هستند و بر جریان تعلیم و تربیت مدیریت می‌کنند. همکاران سما نماد معلمان دانشگاه هستند و این روز را به همه این عزیزان و اساتید تبریک می‌گویم. روز معلم، روز بزرگ و نماد شکر است.

وی با ارائه سخنرانی با موضوع «نظام تعلیم و تربیت احسن» گفت: حرکت به سمت نظام تعلیم و تربیت احسن، یک تحول اجتناب‌ناپذیر است که باید آن را جدی گرفت. در محیط مدرسه، ما درگیر علم هستیم اما دانش‌آموزان و دانشجویان درگیر حل مسئله و بالا رفتن خود هستند. این نظام، نردبانی است که ستون آن تعلیم و تربیت و دانش بوده و باید جایگاه خود را حفظ کند. 

 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اهمیت قلم و نقش معلمی، تصریح کرد: قلم نه تنها خود بلکه آنچه می‌نگارد نیز بسیار ارزشمند است؛ پس آنچه در اختیار ماست درواقع ابزار شریفی است چرا که خداوند به جای سایر ابزارها به قلم سوگند یاد کرده و می‌فرماید «ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ». پس ما با افتخار قلم در دست می‌گیریم و از آنچه می‌نگاریم، مراقبت می‌کنیم و شأن این قسم الهی را پاس می‌داریم، چرا که آنچه نگاشته می‌شود، نه تنها در قالب زمان و مکان؛ بلکه آثار فرازمان و فرامکان دارد و به همین دلیل نقش و جایگاه معلمی بسیار ارزشمند است چون ابزار آن مورد قسم الهی واقع شده است. در قرآن کریم همه سوگندها به مخلوقات الهی است و تنها یک قسم به چیزی است که انسان آن را خلق کرده و آن هم قلم است.

دکتر طهرانچی به آیه 80 سوره انبیاء اشاره کرد و گفت: خداوند در این آیه شریفه می‌فرماید معلم است و به داود یاد می‌دهد. این یعنی وقتی ما هم چیزی را یاد می‌دهیم، اراده حضرت حق را پیاده می‌کنیم. همچنین خداوند در مقابل آنچه به حضرت داود آموزش داد، می‌فرماید که تعلیم یک جهت فردی دارد و یک جهت اجتماعی که «لِتُحْصِنَكُمْ مِنْ بَأْسِكُمْ» به آثار اجتماعی تعلیم اشاره دارد و در پایان آیه نیز به شکرگذاری جامعه تأکید می‌شود. در این آیه شریفه خداوند علم و فناوری را برای کسی که مورد خطاب است، یاد می‌دهد اما مردم باید شاکر باشند. شکر نعمت وجود معلم یعنی این روز را نه تنها در دانشگاه بلکه در جامعه نیز باید گرامی بداریم. شکر معنای وسیعی دارد و یک وظیفه است؛ فقط زبانی نیست. البته معلمی این شأن را دارد که خداوند به او آموزش می‌دهد و او این آموزش را به دیگران منتقل می‌کند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: وقتی موسی (ع) به دنبال معلم می‌گشت، او را در سه ویژگی عبودیت خدا، محبت و مهرورزی و عالم بودن یافت. بنابراین یک معلم باید اول عبد خدا باشد و لطیف و مهربان و عالم باشد. معلمی که یادگیری خود را ادامه ندهد، معلم نیست. باید یک معلم همواره در حال آموختن باشد. اگر فردی اینچنین بود، باید شاگردی او را کرد.

وی افزود: هیچ اشکالی ندارد که شاگرد، معلم را به عنوان نردبان رشد خود ببیند چرا که علم مسیر رشد است و باید در آن شاگردی کرد تا بتوان از نردبان دانایی بالا رفت.

دکتر طهرانچی با اشاره به چرایی تغییر ساختار در حوزه تعلیم و تربیت، گفت: دانشگاه‌ها را می‌توان به دو نوع نخبگانی و اجتماعی تقسیم کرد که دانشگاه آزاد اسلامی در نوع دانشگاه گسترده و اجتماعی قرار می‌گیرد و با دانشگاهی مانند دانشگاه تهران که از جنس نخبگانی است، تفاوت دارد. سیر اولین اعزام‌های دانشجو به فرانسه به گونه‌ای بود که با علوم پایه و علوم انسانی کاری نداشتند و به همین دلیل ماحصل این اعزام‌ها، ترجمه و نظام دیوانی فرانسه شد اما در 16 آذر 1332 به صورت رسمی نظام علمی ایران از فرانسه به آمریکا تغییر یافت و از آن سال یک گروه مستشاری در وزارت فرهنگ ایران مستقر شدند و هر دانشگاهی که در کشور راه اندازی می‌شد، باید به تأیید این کمیته می‌رسید. به همین دلیل آنچه در نظام آموزش عالی وارد شد، یک مفهوم است که مانند گلخانه و تزئینی بود.

وی خاطرنشان کرد: اونیورسیته یک نهاد جامع و الگوی کوچکی از جامعه در حال ساخت غرب برای خلق و پیاده سازی مفاهیم راهبران فکری و سیاسی نظام سلطه در خلق تمدن غربی است و آنچه ما در دانشگاه‌ها به عنوان علم به آن می‌پردازیم، دانش (science) است که به آن در این دوره علم جدید می‌گوییم. در اروپا با تکیه بر میراث گذشتگان برمبنای نگاهی نو پدید آمد و پیشرفت کرد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: همانطور که در تعریف دانش بیان شد، science تکیه بر میراث دارد اما ارتباط مستقیم با گذشته ندارد و به همین دلیل روانشناسی ادامه علم النفس یا علوم تربیتی در ادامه جریان تربیتی دوره اسلامی نیست بلکه همه اینها وارداتی هستند.

وی با اشاره به اجزای مختلف علم و با بیان اینکه علم دارای ساحت، لایه، مؤلفه، ابعاد، رابطه و کنشگران است و این در حالی است که ما فقط به کنشگران آن توجه داشته و گزاره‌ها را می‌بینیم و به همین دلیل بیان‌کننده گزاره‌های غربی شده‌ایم و کسی معلم تر است که گزاره‌ها را بهتر توضیح دهد، گفت: واقعیت این است که در نظام علمی به اهداف، روش، نظریه‌ها، رویکرد، مکاتب و سنت و قواعد حاکم توجه نداشته‌ایم و به همین دلیل در علم درگیر قوانین و مدیریت شده‌ایم و کاری با نظام، فناوری، ابزار، قالب، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری نداریم. به همین دلیل تنظیم‌کننده جهت علمی کشورها فرانهادهایی به عنوان ژورنال‌های پژوهشی هستند که توسط بنیادهای بین المللی هدایت می‌شوند که نماد یکی از آنها (الزویر) درخت ممنوعه است.

دکتر طهرانچی ادامه داد: در واقعیت هم اگر نگاه کنیم، کدام رشته را می‌توانیم ببینیم که در کشور ما اجرایی می‌شود اما نمونه غربی ندارد؟ وقتی پیشنهاد راه‌اندازی رشته می‌دهیم، مستندات آن را می‌خواهند. همه اینها برای این است که ما نظام‌ها، قالب‌ها و... را از غرب وارد کرده‌ایم.

وی خاطرنشان کرد: جریان علم مانند قطار است و رئیس قطار و لکوموتیوران هرکس که باشد، قطار مسیر ریلی خود را طی می‌کند. آنچه در ذهن ماست، عبور از قواعد و نظامات است چرا که تاکنون نتیجه آن زیبا نبوده و این فلسفه نگاه ما در دانشگاه آزاد اسلامی است. به همین دلیل منطقه منازعه را در سیاست‌گذاری و سنت و قواعد حاکم بر نظام علمی قرار دادیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به نگاه غرب به علم، گفت: در دسته بندی علم غرب انسان، جامعه و طبیعت وجود دارد. البته در ابتدا فقط رابطه علم با انسان، طبیعت و جامعه دیده شده بود اما بعدها ارتباط طبیعت و جامعه هم در این نگاه لحاظ شد. با این حال، این دسته‌بندی یک سکولاریسم مطلق در علم است و خدای خالق رب العالمین در آن جایی ندارد. خداوند درباره این نوع نگاه در آیه 7 سوره روم می‌فرماید «يَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِنَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ». واقعیت این است که نظام علمی ما در این قالب و مدل قرار دارد؛ با این تفاوت که کلاس‌هایمان را با بسم ا... و بنام خدا آغاز می‌کنیم اما در قالب مفاهیم و مدل‌های سکولاریسم غرب قرار گرفته‌ایم. واقعیت این است که با بسم ا... گفتن، علم الهی نمی‌شود همانطور که اگر حیوانی حرام‌گوشت را با بسم ا... ورو به قبله ذبح کنیم، حلال نمی‌شود.

وی افزود: ما در علم با مفاهیم انسان، شناخت، آموزش، یادگیری، پارادایم، مکتب فلسفی و جهان‌بینی مواجه هستیم و به هستی‌شناختی، انسان‌شناختی و معرفت‌شناختی توجه داریم که به آن دین‌شناختی هم اضافه کردیم اما دین در متن و هنگام پرورش نیست. به همین دلیل به مکاتب فلسفی غربی ازجمله رئالیسم، ایده‌آلیسم، طبیعت‌گرایی و... توجه کرده‌ایم.

دکتر طهرانچی با بیان اینکه نهاد تعلیم و تربیت، روش تدریس، برنامه‌ریزی درسی، رابطه استاد و دانشجو و... گزاره‌هایی مبتنی بر نظریه‌هایی است که در یک مکتب فکری تعیین می‌شود، گفت: اشکال ما این است که قرآن را مهجور گذاشته و به سراغ مکاتب فلسفی غرب رفته‌ایم.

وی با اشاره به آیه 30 سوره فرقان گفت: پیامبر (ص) گلایه می‌کند که قومش قرآن را مهجور گذاشته و از آن گذشته است (وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا). این در حالی است که قرآن کریم نسخه نجات‌بخش و شفابخش انسان‌هاست. پیامبر (ص) در حدیثی نیز می‌فرماید «أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ مَأْدُبَةُ اللَّهِ فَتَعَلَّمُوا مَأْدُبَتَهُ مَا اسْتَطَعْتُم‏». قرآن کریم در این حدیث، به عنوان تربیت‌کننده و فرهنگستان است؛ بنابراین ما باید مکتب قرآن و اهل بیت (ع) را شاگردی کنیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه مبانی اسلام دعوای علم و دین نیست؛ بلکه دعوای علم و ایمان است، گفت: خداوند متعال در آیه 11 سوره مجادله می‌فرماید « ... يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ». بدین معنی که خداوند مقام اهل ایمان و دانشمندان را در دو جهان رفیع می‌گرداند.

دکتر طهرانچی با اشاره به کتاب «إحصاء العلوم» فارابی اظهار داشت: ما در مدل و ساختار علمی خود، خداوند خالق رب العالمین را محور داشتیم و در آن رابطه انسان با خداوند، جامعه و طبیعت را تعریف کرده بودیم. در این دسته‌بندی، علم الهی به رابطه انسان با خداوند، علم مدنی به رابطه انسان با جامعه و علم طبیعی به رابطه انسان با طبیعت می‌پرداخت و آن بخش مربوط به انسان خلیفه الله هم، علم فقه و کلام و علم زبان، منطق و ریاضیات بود.

وی با بیان اینکه انسان دارای بینش، دانش، گرایش و توانش است، گفت: در نظام تعلیم و تربیت احسن باید به این چهار مقوله توجه داشته باشیم تا بتوانیم در منش و کنش تأثیرگذار باشیم. کنش یک عقبه دارد که دانش و همت است و دو بازوی فرصت و تهدیدکننده دارد که بینش و گرایش است. بنابراین اگر کسی در بینش به عالم آخرت باور نداشته باشد، مصداق «ذلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ» خواهد بود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: همچنین اگر فردی دارای بینش، دانش و گرایش درستی باشد اما عزم و توانش نداشته باشد هم انسان موفقی نخواهد شد. به همین دلیل باید دانش، گرایش، بینش و مدلی برای توانش صحیح داشته باشیم تا سمع، ابصار و افئده یعنی دیدن و گرویدن ما درست باشد و توانایی داشته باشیم.

وی درباره اینکه چه چیزی را چگونه و در چه سنی آموزش دهیم، تصریح کرد: تاکنون مدارس مختلفی به عنوان مدارس شناختی و رفتاری راه‌اندازی شده‌اند اما سؤال این است که پشتوانه فکری و نظریه آنها کجاست. در اسلام، دوره‌های تربیت و رشد به سه دوره 7 ساله تقسیم می‌شود که 7 سال اول خانواده‌محور بوده و دوره سیادت کودک است، 7 سال دوم مربوط به آموزش ابتدایی و دوران تأدیب و آموزش بوده و 7 سال سوم که آموزش متوسطه و مقطع کارشناسی است، دوره تربیت اجتماعی و دوران وزارت جوان است. ما باید در مدل‌های تربیتی خود به این مفاهیم توجه داشته باشیم و از نامه 31 نهج البلاغه الگو بگیریم.

دکتر طهرانچی به کتاب دوم «مبانی تربیت» از مجموعه ادب الهی مرحوم حاج آقا مجتبی تهرانی اشاره کرد و گفت: ایشان با اشاره به آیه 6 سوره تحریم می‌فرمودند «در باب مرابطه با نفس، انسان هم باید در سازندگی خودش و هم در سازندگی دیگران وارد شود و نسبت به هردو مسئولیت دارد. مجموعه دلسوزی باید در سه رابطه اصول اعتقادی، مسائل اخلاقی و مسائل علمی باشد.» باید خودمان عبد خدا، مهرورز و عالم باشیم تا بتوانیم شاگردان را در مسیر اعتقادی، اخلاقی و علمی تربیت کنیم. 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: امیرالمومنین (ع) در حدیثی می‌فرماید «النّاسُ ثَلاثَةٌ: فَعالِمٌ رَبَّانِی وَ مُتَعَلِّمٌ عَلی سَبیل نَجاةٍ وَ هَمَجٌ رَعَاعٌ» بدین معنی که «مردم سه دسته‌اند: گروه اول دانشمندان الهی هستند که مربی مردمند، گروه دوم کسانی که خود فاقد دانش هستند ولی در سایه نور دانش دانشمندان حرکت می‌کنند و در پی تحصیل علم هستند و گروه سوم انسان‌هایی که نه خود راه را می‌دانند و نه از رهروان، راه را می‌پرسند. آدمهایی که نه خود عالمند و نه بر علم عالم تکیه می‌زنند.» همچنین امام کاظم (ع) می‌فرماید «لا عِلمَ إلاّ مِن عالِمٍ رَبّانِيٍّ و مَعرِفَةُ العالِمِ بِالعَقلِ» (علم جز از عالم ربّانى به دست نيايد و شناخت چنين عالمى به خِرَد است). استاد دانشگاه باید عالم ربانی و استاد مربی باشد.

وی با اشاره به وظایف تربیتی که در قرآن به آنها اشاره شده است، گفت: خداوند متعال در آیه 17 سوره لقمان به تربیت فرزندان، در آیه 132 سوره طه به فرزندان همفکر، در آیه 145 سوره اعراف به همه مخاطبان و در آیه 199 سوره اعراف نیز به همه هم‌کیشان وظایف تربیتی را برشمرده است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: در نظام تعلیم و تربیت احسن، دانشگاه دارای چهار نظام تربیتی، علمی، فناوری و فرهنگی است که وظیفه جهت‌دهی دانشگاه با حوزه فرهنگ است. در چهره نوین دانشگاه آزاد اسلامی می‌خواهیم دانشگاهی جامعه‌پرداز در کنار جامعه دانش و حکمت بنیان داشته باشیم. در این مدل، دانشگاه دانش تخصصی و مهارتی را از طریق گروه‌های علمی و نظام پایه و عرصه ارائه می‌کند و برای برقراری ارتباط بین دانشگاه و جامعه، به دنبال تبدیل شدن به دانشگاه خلاق و نوآور هستیم تا از طریق دانایی و توانایی گروهی، با ایجاد دانشکده‌های موضوعی و شبکه نوآوری، بین دانشگاه و جامعه فرهیخته که دارای اقتصاد و امنیت است، پلی برقرار کنیم. با ایجاد این پل، جامعه به دانایی و توانایی اجتماعی می‌رسد که می‌تواند سبک زندگی ‌ساز بوده و حکمرانی در اقتصاد و امنیت داشته باشد.

انتهای پیام/